Хэний ч биш зөвхөн өөрийнхөө зүрх сэтгэлийг дага ...

- Удиртгал
1990-ээд оноос аялал жуулчлалын салбар хувьчлагдсанаар манай улсад энэ зах зээл чөлөөт өрсөлдөөнт зах зээлд шилжсэн. Энэ салбарын хөгжил хурдацтай явагдаж байгаагийн хирээр мэдээллийн хэрэгцээ шаардлага ч өсөн нэмэгдэж байна. Аялал жуулчлал болон энэ салбартай холбоотой олон салбар байдаг бөгөөд манай улсад эдгээрийн талаар нэгдсэн мэдээллийн сан бага байдаг.
Энэхүү судалгаа нь Улаанбаатар хот дахь дээд зэрэглэлийн буудлуудийн үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг цуглуулж дүн шинжилгээ хийх зорилготой байсан бөгөөд холбогдох газар, мэдээллийн агентлагуудаас зарим мэдээллийг цуглуулж өөрсдийн биеээр зочид буудлуудаар явж мэдээлэл цуглуулсны үндсэн дээр энэхүү судалгааг боловсрууллаа.

- Судалгааны зорилго: Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа гурав ба түүнээс дээш одтой зочид буудлуудын зочдын төлөв байдлыг судлахад оршино.
- Судалгааны хамрах хүрээ: Улаанбаатар хотод байрлах гурав ба түүнээс дээш одтой нийт 19 зочид буудлаас таван одтой 1, дөрвөн одтой 4, гурван одтой 8 нийт 13 зочид буудлыг судалгаандаа хамрууллаа.
Судалгааны аргачлал: Судалгааг анкет , асуулгын аргыг хослуулан хэрэглэсэн болно.
- Судалгааны ач холбогдол: Улаанбаатар хотын дээд зэргэлэлийн зочид буудлуудын үзүүлэлтүүдийг харьцуулснаар зочид буудлын давуу болон сул тал, багтаамж, зах зээлд эзлэх байр суурь, өртөг зэргийг тодруулснаар зочид буудлын зах зээлд нэвтрэх боломж байгаа эсэх байгаа тохиолдолд ямар зочид буудал байх хэрэгтэй тодорхойлох явдал юм.

- Судалгааны хэсэг

Судалгааны эхний хэсэг нь өмнөх судалгааны үргэлжлэл болох бөгөөд нийт жуулчдийг илүү дэлгэрэнгүй судалснаараа давуу талтай болно.

2003 онд нийт 201157 жуулчин ирж байсан бол 2004 онд 300538 жуулчин буюу 99381(49.3%) –аар өссөн байна. Харин дараах жилүүдэд өсөлтийн хурд нь тогтворжсон байна.

Дээрх тооноос харахад Ази тивээс ирсэн жуулчдын тоо нийт жуулчдын 60 орчим хувийг эзлэж байгаа нь энэ бүс нутгаас ирж байгаа жуулчид нь манай аялал жуулчлалын голлох зах зээл гэдгийг харуулж байна. Үүний дотор БНХАУ-аас ирэх жуулчдын тоо нийт жуулчдын 46-50 орчим хувийг эзлэж байгаа нь өндөр боловч энэ бүх хүмүүсийг жуулчин гэж үзэх нь нэг талаас өрөөсгөл юм. Учир нь сүүлийн жилүүдэд барилгын салбар эрчимтэй хөгжиж байгаатай уялдан БНХАУ-аас барилгын ажилтнууд олноороо жуулчны визээр орж ирэх болсон. Мөн ОХУ, БНСУ болон Япон улсуудаас ирэх жуулчдын тоо нь эрчимтэй өсөж байгаа нь БНХАУ-аас хамаарахгүйгээр жуулчдын тоо жилээс жилд өсч байгаагын нэг илрэл юм. Үүний цаана энэ бүс нутгийн хүмүүс монголыг ихээхэн сонирхох болсныг харуулж байна.

Сүүлийн үеийн жуулчдын статистик мэдээг үзвэл: 2007 оны 9 сард Монгол улсад нийт 351853 жуулчин ирж байсан бол 2008 оны 9 сарын байдлаар 359639 болж 2.2 % буюу 7786 жуулчнаар өссөн байна.
Энэхүү хоёр хугацааны жуулчдын тоог бүс нутгаар харьцуулж үзье.

Дээрх хоёр хүснэгтээс харахад монгол улсад сүүлийн жилүүдэд жуулчдын тоо харьцангуй өсөх хандлагатай байгаа бөгөөд нийт жуулчдын 80 орчим хувь нь эхний 9 сард ирдэг нь харагдаж байна. Мөн нийт жуулчдын өсөлтөнд нөлөөлсөн улс болон бүс нутгийг авч үзвэл : ОХУ-аас ирсэн жуулчдын тоо өмнөх оноосоо 9791 (8.6%)өссөн нь европоос ирсэн жуулчдын тоог өсгөхөд нөлөөлсөн бол БНХАУ болон Япон улсаас ирсэн жуулчдын тоо нь өмнөх оноосоо 1636 , 2109 тус тус буурсан нь Ази тивээс ирсэн жуулчдыг 3118 (1.4%) буурахад голлон нөлөөлсөн байна.

Бидний зорилтот зах зээл бол гурав ба түүнээс дээш одтой зочид буудлын зах зээл юм. Хүснэгтээс харахад Сүхбаатар дүүрэгт нийт зочид буудлын 44 хувь нь байрлаж байгаа нь энэ дүүрэгт бүх төрлийн үйлчилгээ ойр, байдаг нь нөлөөлсөн байх талтай.


Гурав болон түүнээс дээш нийт 18 зочид буудлаас 13 зочид буудал нь жуулчны улиралаас хамаарч үнээ тогтоож байна. Харин 6 зочид буудал нь үнээ ямар нэгэн улиралаас хамааралгүйгээр тогтоосон бөгөөд Улаанбаатар, Corpotate зочид буудлуудаас бусад нь гурван одтой зочид буудлууд байна.
• Peak буюу high season (summer) нь ихэнх зочид буудлын хувьд 5сарын 1- 09 сарын 30 –ны хооронд
• Off-Peak буюу low season (winter) нь 10 сарын 1-ээс 4сарын 30-ны хооронд байна.
Харин Sunjin Grand зочид буудлын хувьд үнээ 3 цаг хугацаанаас хамааруулаад ялгаатай тогтоосон байлаа. Дээрх хугацаанд хүснэгтэн дэх хоёр хугацаанд үнэ нь их, бага байгаа бөгөөд 05/01-06/01 09/01-30 хооронд үнэ нь дунд зэрэг байна. Энэ тухайн зочид буудалд ирдэг зочдын онцлогтой холбоотой байх талтай. Мөн Улаанбаатар, Corpotate зочид буудлууд нь үнийн ямар нэгэн бодлого хэрэглэдэггүй тогтмол байгаа нь ч гэсэн цаанаа тухайн зочид буудлын маркетингийн бодлого, үйлчлүүлэгчдийн тоотой холбоотой байж болох юм.

Судалгаанд хамрагдсан зочид буудлуудын байгуулагдсан он:

Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа эрхэлж буй 3-c дээш одтой нийт 19 буудал байгаа бөгөөд энэхүү судалгаанд 5 одтой-1, 4 одтой-4 , 3 одтой-8 буудалууд буюу нийт 13 зочид буудал хамарч чадсан нь уг судалгаа ач холбогдол өндөртэйг харуулж байна.

Эдгээр зочид буудлуудын 3 нь буюу Sunjin grand, Corporate, Нарантуул зэрэг зочид бg уудлууд 2005 оноос хойш сүүлийн гурван жилд байгуулагдсан ба нь энэ салбарт хөрөнгө оруулахад ашигтай байгааг харуулж байна.
2009 онд шинээр гурван дээд зэрэглэлийн зочид буудал ашиглалтанд орохоор төлөвлөгдөж байгаа нь энэ зах зээл улам өрсөлдөөнтэй болж байгааг харуулж байна.

Арван гурван зочид буудлын 6 нь Сүхбаатар дүүрэгт, 4 нь Баянзүрх дүүрэгт, 1 нь Чингэлтэй, 2 нь Баянгол дүүрэгт байрлаж байгаа нь дээд зэрэглэлийн зочид буудлуудын төвлөрөл Баянзүрх , Сүхбаатар дүүрэгт төвлөрч байрлаж байгаагийн нэг илрэл юм.
Дээд зэрэглэлийн буудлуудад ихэвчлэн Presidental, Standart single, Suite, Deluxe, Luxe, Superior, Semilux, Double гэх мэт ерөнхий өрөөний төрөл байж болох талтай.
Эдгээр судалгаанд хамрагдсан зочид буудлуудыг өрөөний тоогоор нь авч үзвэл 4 ба түүнээс дээш одтой зочид буудлууд нь 55-210 өрөөтэй байхад , гурван одтой буудлуудын дундаж өрөө нь 20-42 хооронд хэлбэлзэж байна. Орны тоог нь авч үзвэл 4,5 одтой буудлууд нь 180-380 ортой бөгөөд 3 одтой буудлууд 100с доош ортой байна.
2006 оны байдлаар Улаанбаатар хотод нийт 203 зочид буудал 7950 ортойгоор үйл ажиллагаа явуулж байсан бол манай судалгаанд хамрагдман дээд зэрэглэлийн 13 зочид буудал нийт 1878 ортойгоор үйл ажиллагаа явуулж байна.Улаанбаатар хотын нийт дээд зэрэглэлийн зочид буудлуудийн өрөөний тоо нь бидний тооцоогоор 1332 байна.
Судалгаанд хамрагдсан буудлуудад зочдын буудаллах байдлыг авч үзвэл Үзүүлэлт тус бүрт 1-5 онооны баллын үнэлгээг өгч эцэст нь нийлбэр дүнгийн аргаар үнэлхэд Хамгийн бага 11 оноотойгоор гэрээт байгууллагууд I байранд орлоо. Удаах байруудад гэрээт жуулчны бааз, гэрээт элчин сайдын яамд, хувиараа гэх мэт дарааллаар жагсчээ. Үүнд хамгийн бага оноотой нь хамгийн их байрладаг гэсэн үг.

- Дүгнэлт

• 2003 онд нийт 201157 жуулчин ирж байсан бол 2004 онд 300538 жуулчин буюу 99381(49.3%) –аар өссөн байна. Харин дараах жилүүдэд өсөлтийн хурд нь тогтворжсон байна.
• 2007 оны 9 сард Монгол улсад нийт 351853 жуулчин ирж байсан бол 2008 оны 9 сарын байдлаар 359639 болж 2.2 % буюу 7786 жуулчнаар өссөн байна.
• ОХУ-аас ирсэн жуулчдын тоо өмнөх оноосоо 9791 (8.6%)өссөн нь европоос ирсэн жуулчдын тоог өсгөхөд нөлөөлсөн бол БНХАУ болон Япон улсаас ирсэн жуулчдын тоо нь өмнөх оноосоо 1636 , 2109 тус тус буурсан нь Ази тивээс ирсэн жуулчдыг 3118 (1.4%) буурахад голлог нөлөөлсөн байна
• Peak буюу high season (summer) нь ихэнх зочид буудлын хувьд 5сарын 1- 09 сарын 30 –ны хооронд
• Off-Peak буюу low season (winter) нь 10 сарын 1-ээс 4сарын 30-ны хооронд байна.
• Эдгээр зочид буудлуудын 3 нь буюу Sunjin grand, Corporate, Нарантуул зэрэг зочид буудлууд 2005 оноос хойш сүүлийн гурван жилд байгуулагдсан ба нь энэ салбарт хөрөнгө оруулахад ашигтай байгааг харуулж байна.
• 2006 оны байдлаар Улаанбаатар хотод нийт 203 зочид буудал 7950 ортойгоор үйл ажиллагаа явуулж байсан бол манай судалгаанд хамрагдман дээд зэрэглэлийн 13 зочид буудал нийт 1878 ортойгоор үйл ажиллагаа явуулж байна.Улаанбаатар хотын нийт дээд зэрэглэлийн зочид буудлуудийн өрөөний тоо нь бидний тооцоогоор 1332 байна.
• Дэд бүтцийн сайдын 2002 оны 2ёсарын 25-ны өдрийн 55 тоот тушаалаар баталсан аялал жуулчлалын салбарын орлого тооцоолох аргачлалын дагуу Япон улсын нэг жуулчин Монгол улсад дунджаар 8 хонож , хоногт дунджаар 126 ам доллар зарцуулдаг бол бусад улсын жуулчин 12 хоног 106 ам доллар амралт хувийн зорилгоор ирсэн жуулчин 15 хоног , 42 ам доллар, дамжин өнгөрч буй жуулчин 5хоног 42 ам доллар, бусад зорилгоор ирсэн жуулчин 18 хоног, 52 ам доллар гэсэн үзүүлэлтийг гаргасан байна.
• Зочдын буудалд нэг өдөрт оруулж байгаа орлого нь буудлынхаа зэрэглэлээс хамаараад өөр өөр байгаа бөгөөд гурван одтой зочид буудалд нэг зочин өдөрт дунджаар 50-60 долларын орлого оруулдаг бол, дөрвөөс дээш зэрэглэлийн зочид буудалд 100-300 долларын орлого оруулдаг байна.
• Зочид буудалд буудаллаж байгаа зочдыг улсаар нь авч үзвэл ихэнхдээ АНУ, ОХУ, БНХАУ, Герман, БНСУ, Япон улсуудаас ирдэг бөгөөд зочид буудлын зочдын бүтэц нь харилцан адилгүй байна. Тухайн зочид буудлын онцлогоос шалтгаалаад ганц хоёр улсын зочид зочдынх нь ихэнх хэсгийг эзлэх тохиолдол олон байна.
• Түүнчлэн нэг зочид буудалд ногдох зочдын тоо 2007 онд 5818 байснаа 2008 онд 6290 болж 8 функтаар нэмэгдсэн байна.
• Нэг зочин дунджаар 2007 онд 1.3 хоног буудалсан бол 2008 онд 1.2 хоног болж буурсан байна.

Хэрэглэгчийн судалгаа болон буудлуудын үйлчилгээний үнэ, багтаамжийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон томоохон өгөгдлийн санг оруулаагүй бөгөөд энэ талаар холбоо барьж авах боломтжтой.